Türkiye’de LGBTQ+ Bireylerin Hakları ve Yasal Koruma
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, tüm vatandaşlara ayrım gözetmeksizin temel hak ve özgürlükleri garanti eder. LGBTİ+ bireyler de bu kapsamda aşağıdaki haklara sahiptir:
- Eşcinsel Cinsel İlişkilerin Yasallığı: Türkiye’de aynı cinsiyetten yetişkinler arasındaki cinsel ilişkiler, 1858 yılından beri yasal olarak suç teşkil etmez. Cinsel rüşt yaşı herkes için 18‘dir.
- Temel Anayasal Haklar: LGBTİ+ bireyler; yaşam hakkı, kişi güvenliği, ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü ve işkence/kötü muamele yasağı gibi Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) tarafından güvence altına alınan haklara sahiptir.
Bu konuda Türkiye’de Ayrımcılık ve Nefret Suçlarına Karşı Koruma yazımızdan da faydalanabilirsiniz.
Türkiye’de Yüzde Kaç LGBT Var?
Türkiye’de LGBTQ+ bireylerin sayısını belirlemek zor olsa da, çeşitli araştırmalar ve anketler, LGBTQ+ bireylerin toplam nüfusun yaklaşık %5-10’unu oluşturduğunu göstermektedir. Bu oran, cinsel yönelimini açıkça ifade edebilen bireyler arasında değişiklik göstermektedir. Türkiye’de LGBTQ+ bireylerin görünürlüğü, sosyal medya ve aktivizm sayesinde artmış olsa da, birçok kişi hala kimliğini gizli tutmaktadır.
Ayrıca Türkiye’de Cinsel Taciz Durumunda Başvuru Merkezleri konusuna da göz atabilirsiniz.
Türkiye’de LGBT Olmak Yasal Mı?
Evet, Türkiye’de LGBT olmak yasal bir durumdur. Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği, Türkiye’de yasalar tarafından açıkça tanınmamaktadır; ancak, cinsel yönelim nedeniyle bir bireyin ceza alması söz konusu değildir.
Türkiye’de LGBTQ+ Bireyler İçin Güvenli Alanlar ve Etkinlikler
Türkiye’de LGBTQ+ bireyler için güvenli alanlar ve etkinlikler sınırlı olsa da, bazı mekanlar ve organizasyonlar bu topluluğa destek sağlamaktadır. Özellikle büyük şehirlerde, LGBTQ+ dostu kafe, bar ve sosyal etkinlikler bulunmaktadır.
Türkiye’de LGBTQ+ bireyler için “güvenli alanlar” (safe spaces), yasal koruma eksikliğinden kaynaklanan genel risklere karşı sosyal, psikolojik ve hukuki destek sağlayan önemli merkezler ve mekanlardır.
Bu alanlar genellikle büyük şehirlerde yoğunlaşmıştır ve bireylerin kimliklerini özgürce yaşayabildikleri yerlerdir.
Büyük Şehirlerdeki “Gay-Friendly” Mekanlar
Güvenli alanlar sadece sivil toplum kuruluşları değil, aynı zamanda LGBTQ+ bireyleri ve destekçilerini ayrımcılığa uğratmadan ağırlayan sosyal mekanları da kapsar.
İstanbul
İstanbul, Türkiye’deki LGBTQ+ hayatının en görünür olduğu şehirdir. Güvenli mekanlar ve buluşma noktaları genellikle Beyoğlu (Taksim) ve Kadıköy (Anadolu Yakası) bölgelerinde yoğunlaşır.
- Beyoğlu: İstiklal Caddesi çevresinde Mor Kedi Cafe & Bar, Pinokyo Bar ve Rocinante Bar gibi uzun yıllardır var olan gece hayatı mekanları bulunur. Bu barlar, genellikle Gey (erkek) topluluğuna hitap etse de, kapsayıcı bir atmosfere sahiptir.
- Kadıköy: Son yıllarda LGBTQ+ bireylerin tercih ettiği ana merkez haline gelmiştir. Moda ve Yeldeğirmeni gibi semtlerde birçok kafe, bar ve sanat mekanı “queer-friendly” olarak bilinir ve daha rahat bir sosyal ortam sunar.
Ankara
Ankara’daki LGBTQ+ sosyal yaşamı ağırlıklı olarak Kızılay bölgesindeki mekanlarda yoğunlaşır:
Güvenli Alan Olarak Sivil Toplum Kuruluşları (STK)
LGBTİ+ dernekleri, Türkiye’deki en hayati ve en güvenli alanlardır. Bu kuruluşlar sadece sosyal buluşma noktası değil, aynı zamanda hukuki, psikolojik ve sosyal destek merkezleridir.
| Şehir | Kuruluş Adı | Odak Alanı |
| İstanbul | Lambdaistanbul | Toplumsal dayanışma, farkındalık, atölyeler ve hukuki destek. |
| İstanbul | SPoD (Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği) | Hukuki yardım, psikososyal destek, sosyal politikalar üzerine çalışmalar. |
| Ankara | KAOS GL | Türkiye’nin en eski derneklerinden, hak savunuculuğu, yayıncılık (Kaos GL Dergisi) ve hukuki destek. |
| Ankara | 17 Mayıs Derneği | LGBTİ+ aktivizmini güçlendirme, psiko-sosyal ve hukuki destek sağlama. |
| İzmir | Siyah Pembe Üçgen | Yerel dayanışma, aktivizm, gençlik çalışmaları. |
| İzmir | Genç LGBTİ+ Derneği | Özellikle gençlere yönelik haklar, danışmanlık ve yerel yönetimlerle işbirliği. |