Türkiye’deki akademik çalışmalarda genellikle uluslararası kabul görmüş kaynakça formatları kullanılmaktadır. En yaygın olanları APA, MLA ve Chicago stilleridir. Hangi formatı kullanmanız gerektiği genellikle çalışmanızın alanına veya hocanızın tercihlerine bağlıdır.
En Sık Kullanılan Formatlar
1. APA (American Psychological Association)
-
Kullanım Alanı: Sosyal bilimler (psikoloji, eğitim, sosyoloji vb.) ve bazı fen bilimleri alanlarında yaygın olarak kullanılır.
-
Özellikleri: Yazar-tarih sistemi esasına dayanır. Metin içinde kaynak gösterimi için yazarın soyadı ve yayın yılı kullanılır (Örn: (Yılmaz, 2020)). Kaynakça listesi ise alfabetik olarak düzenlenir.
2. MLA (Modern Language Association)
-
Kullanım Alanı: Beşeri bilimler (edebiyat, dilbilim, sanat vb.) alanlarında tercih edilir.
-
Özellikleri: Yazar-sayfa numarası sistemi kullanılır. Metin içinde sadece yazarın soyadı ve sayfa numarası yer alır (Örn: (Yılmaz 45)). Kaynakça listesi “Works Cited” başlığı altında alfabetik olarak verilir.
3. Chicago
-
Kullanım Alanı: Tarih, sanat tarihi ve bazı sosyal bilimler alanlarında kullanılır.
-
Özellikleri: İki farklı sistemi vardır:
-
Dipnot ve Kaynakça Sistemi: Genellikle tarih gibi alanlarda tercih edilir. Her kaynak için sayfanın altına dipnot eklenir.
-
Yazar-Tarih Sistemi: APA formatına benzer şekilde metin içi kaynak gösterimi yapılır.
-
Akademik Yazımda Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Tutarlılık: Seçtiğiniz formatın kurallarını baştan sona tutarlı bir şekilde uygulamalısınız.
-
Orijinallik: Başka bir kaynaktan aldığınız bilgiyi mutlaka doğru bir şekilde kaynak göstererek belirtmelisiniz. Kaynak göstermemek, akademik etik ihlali olan intihal (plagiarism) olarak kabul edilir.
-
Doğruluk: Kaynakça listenizdeki her bilginin (yazar adı, yayın yılı, başlık, yayınevi vb.) doğru ve eksiksiz olduğundan emin olmalısınız.
Çoğu üniversite veya enstitü, kendi tez yazım kılavuzlarında tercih ettikleri formatı belirtir. Bu nedenle, çalışmanıza başlamadan önce okulunuzun veya bölümünüzün yazım kılavuzunu kontrol etmeniz en doğrusudur.
Akademik yazım ve kaynakça konusunda başka sorularınız olursa çekinmeden sorabilirsiniz.
Üniversitelerdeki Uygulamalar
- YÖK Tez Yazım Kılavuzu: Türkiye’de tezlerde genel çerçeveyi belirler.
- Üniversitelerin kendi enstitü yazım kılavuzları vardır (örn. Hacettepe, İstanbul, ODTÜ).
- Bazı enstitüler APA’yı zorunlu kılar, bazıları ISNAD veya Chicago tercih eder.
Akademik makalelerde hangi yazı tipi kullanılır?
Türkiye’de akademik makalelerde kullanılan yazı tipi, genellikle üniversitenin veya derginin yazım kılavuzuna bağlıdır. Ancak en yaygın kabul gören standartlar şunlardır:
En Sık Kullanılan Yazı Tipleri
- Times New Roman
- En klasik ve en çok tercih edilen yazı tipidir.
- 12 punto, 1.5 satır aralığı standart kabul edilir.
- Ulusal ve uluslararası birçok dergide varsayılan yazı tipi.
- Arial
- Daha sade ve modern bir görünüm isteyen dergiler kullanır.
- Genellikle 11 punto tercih edilir.
- Calibri
- Özellikle son yıllarda bazı dergi ve üniversiteler tarafından tercih ediliyor.
- Microsoft Office’in varsayılan yazı tiplerinden biridir.
Özel Durumlar
- Dipnotlar ve kaynakça: Genelde 10–11 punto ile yazılır.
- Başlıklar: Bold (kalın) yapılır, boyut 12–14 punto olabilir.
- Tablolar ve şekil açıklamaları: Daha küçük punto (10–11) kullanılabilir.
- Matematiksel ifadeler ve semboller: Cambria Math veya benzeri fontlarla yazılabilir.
APA 7.0 formatı nedir?
APA 7.0, yani American Psychological Association 7. Baskı Yayım Kılavuzu, akademik yazımda özellikle sosyal bilimlerde kullanılan en yaygın atıf ve kaynakça sistemidir. 2019’da yayımlanmıştır ve önceki (APA 6.0) sürümüne göre bazı değişiklikler içerir.
APA 7.0’ın Temel Özellikleri
- Yazı Biçimi
- Yazı tipi: Times New Roman (12 punto), Calibri (11 punto), Arial (11 punto) veya Georgia (11 punto) kabul edilir.
- Satır aralığı: Çift satır aralığı.
- Paragraf girintisi: 1,25 cm.
- Sayfa numaraları: Üst sağ köşede.
- Metin İçi Atıflar
- Yazar-Tarih Sistemi kullanılır.
- Tek yazar: (Yılmaz, 2020)
- İki yazar: (Yılmaz & Demir, 2020)
- Üç ve daha fazla yazar: (Yılmaz et al., 2020)
- Kaynakça Düzeni (References)
- Yazar soyadı, adının baş harfi yazılır.
- Tüm kaynaklar alfabetik sırayla verilir.
- Her kaynakta “asılı girinti” (hanging indent) kullanılır.
Örnekler
Kitap
Yılmaz, A. (2020). Eğitimde teknoloji kullanımı. Ankara: Pegem Akademi.
Kitap Bölümü
Demir, B. (2019). Eğitimde dijital dönüşüm. In A. Yılmaz (Ed.), 21. yüzyılda eğitim (pp. 45–67). İstanbul: Beta.
Makale
Kara, F., & Yıldız, G. (2021). Öğrenme stillerinin akademik başarıya etkisi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 123–135. https://doi.org/10.1234/ebd.2021.5678
İnternet Kaynağı
World Health Organization. (2020, March 27). Mental health and COVID-19. https://www.who.int/news-room
APA 6.0 ile 7.0 Arasındaki Farklardan Bazıları
- Artık üç ve daha fazla yazar olduğunda ilk atıftan itibaren “et al.” kullanılır (önceden sadece dört ve daha fazla için geçerliydi).
- İnternet kaynaklarında erişim tarihi sadece içerik zamanla değişebiliyorsa yazılır.
- DOI numaraları artık https://doi.org/ formatında verilir.
- “Kısa başlık” zorunluluğu kaldırıldı.