Türkiye’de öğrenci vizesiyle eğitim görmek heyecan verici bir deneyim olabilir. Fakat vize süresi dolduğunda birçok öğrenci panik yaşayabiliyor. Ben de zamanında benzer bir durum yaşadım ve ne yapmam gerektiğini araştırırken kafam karışmıştı. Neyse ki doğru adımları öğrendikten sonra her şey rayına oturdu. Bu yazıda vize süresi dolan öğrenciler için rehber niteliğinde bir yazı hazırladım.
Vize Süresi Dolunca Ne Olur?
Öğrenci vizesi süresi dolduğunda Türkiye’de kalmaya devam etmek aslında bir “vize ihlali” sayılıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün resmi sayfasında da belirtildiği gibi, vize ihlali, verilen hukuki sürenin aşılması veya vizenin amacı dışında kullanılması anlamına geliyor. Örneğin, 3 aylık vize ile gelen bir öğrenci 4 ay kalırsa, fazladan kaldığı süre için para cezası ödemek zorunda kalabilir. Bu cezalar her yıl değişiklik gösteriyor ama genelde ciddi meblağlar olabiliyor. Ayrıca ceza ödememek için Türkiye’den çıkış yapmadan önce bu durumu düzeltmek şart.
Benim tavsiyem, vize süresi dolmadan en az 1 ay önce harekete geçip gerekli belgeleri toplamaya başlaman. Böylece son dakika panik yaşamazsın.
Vize Süresi Bitince Türkiye’de Kaç Gün Kalabilirim?
Vizenin süresi bittiğinde “vizesiz” şekilde Türkiye’de kalmak mümkün değil. Ancak kısa süreli ikamet izni alarak bu durumu yasal bir şekilde çözebilirsin. Türkiye’de öğrenci vizesi veya vize muafiyeti sonunda 6 aya kadar kısa süreli ikamet izni başvurusu yapılabiliyor. Bu başvuruyu Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün il veya ilçe ofislerinden randevu alarak yapabilirsin. Tabii ki bunun için bazı belgeler gerekiyor (örneğin; pasaport fotokopisi, fotoğraf, ikametgah belgesi ve sağlık sigortası gibi). Kısacası, “kaçak kalmadan” süreci yönetmek için resmi kanallar üzerinden başvuru yapmak en mantıklısı.
Ben ilk başvurumu yaparken pasaport fotokopimi unutup randevudan geri dönmek zorunda kalmıştım. Bu yüzden tavsiyem; başvuruya gitmeden önce belgelerini tek tek kontrol et!
Vize Süresi Dolduktan Sonra Ne Yapmalıyım?
Öğrenci Vizesi süren dolduktan sonra hemen deport edilmiyorsun, fakat zamanında önlem almazsan cezalar ve çıkış yasağı gibi sıkıntılar yaşanabiliyor. Vize süresi dolmadan önce veya dolduktan sonra kısa süreli ikamet izni başvurusu yapabilirsin. Bu başvuruda istenen belgeler genelde şunlar: pasaport, biyometrik fotoğraf, sağlık sigortası, adres kaydı ve öğrenci belgesi.
Göç İdaresi’nin resmi sitesinden randevu alarak başvuru yapabilirsin. Eğer vizen dolduktan sonra birkaç gün veya hafta geçtiyse de başvuru sırasında durumu açıklayan bir dilekçe eklemeyi unutma. Genelde yetkililer bu konuda anlayışlı olabiliyorlar, ama her başvuru için garanti veremem.
Vize İhlali Cezaları ve Türkiye’den Çıkış Yasağı Riski
Vize süresi dolduktan sonra Türkiye’de kalmaya devam etmek — yani “kaçak kalmak” — ne yazık ki ciddi yaptırımlar doğurabiliyor. En yaygın sonuç, para cezası. Bu ceza, kalınan her fazla gün veya hafta için belirleniyor ve genelde pasaport kontrolü sırasında ödeniyor. Eğer ödenmezse, ülkeye tekrar girişte sıkıntı yaşanabiliyor.
Daha da kötüsü, bazı durumlarda ülkeye belirli bir süre (örneğin 1 yıl veya 5 yıl) yeniden giriş yasağı koyulabiliyor. Bu “deport” riski özellikle uzun süre kaçak kalan öğrenciler için geçerli. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yabancılar sayfasında bu konuda detaylı bilgi bulunuyor. O yüzden, vize ihlali yapmadan ikamet izni veya öğrenci vizesi yenileme başvurusu yapman çok önemli.
Benim başıma gelen en komik şeylerden biri de, vizeyi uzatmak için gittiğim randevuda bankamatikten ceza ödeyip dekontu unutmamdı. Tabii ki o gün işlemlerim yarım kaldı. Tavsiyem; cezayı ödediysen dekontu mutlaka yanında taşı!
Öğrenciler için İkamet İzni ile Vize Arasındaki Farklar
Türkiye’de öğrenci vizesi ile kalmak ve ikamet izni almak aslında iki farklı süreç. Öğrenci vizesi, Türkiye’ye giriş yapmana ve ilk aşamada burada öğrenci olarak bulunmana olanak sağlar. Ancak uzun süreli kalışlar için (1 yıldan fazla) ikamet izni almak zorundasın. Bu izin hem öğrenci statünü korur hem de yasal haklarını garanti altına alır.
İkamet izni ile Türkiye’de yasal şekilde kalabilir, sağlık hizmetlerinden faydalanabilir ve bazı durumlarda çalışma izni başvurusu yapabilirsin. Ayrıca vizeye göre daha esnek bir yapısı vardır: Vizen dolsa bile ikamet iznin varsa ülkede yasal olarak kalabilirsin. Ben ilk geldiğimde bu farkı tam anlayamamıştım ve her yıl vize uzatmaya çalışırken aslında ikamet izni almam gerektiğini fark ettim. Keşke o zamanlar birileri bunu bana anlatsaydı!
Eğer öğrenci olarak Türkiye’de kalmaya devam etmeyi düşünüyorsan mutlaka ikamet izni başvurusunu öncelikli planına eklemelisin. Bu konuda RoadtoStudy ekibinden destek alarak süreci kolaylaştırabilirsin.